Artikelen
Een verdiepingsslag
Massage protocol bij herstel na een virus infectie
Door een aantal punten op de meridianen te masseren kun je het herstel na een virusinfectie bevorderen. Docent Els Matthijssen laat in deze video zien hoe je deze punten kunt vinden en masseren. Het is een protocol dat je ook goed bij je zelf kunt toepassen.
Visie van de Traditionele Chinese Geneeskunde op de overgang.
De traditionele Chinese geneeskunde heeft een heel eigen visie op de overgang. Het wordt daarin gezien als een natuurlijk proces naar een periode in het leven waarin de vrouw tot volle bloei kan komen en haar wijsheid mag gaan delen met haar omgeving.
Wat gebeurt er nu in het lichaam. In de overgang draait de stroom van de Bao Mai, de verbinding tussen Hart en Uterus zich om naar het Hart, waar het Bloed en Jing nu het Hart gaan voeden. Het Hart krijgt dan meer Bloed voor de huisvesting van de Shen en de vrouw krijgt een status als “wijze vrouw”. Voor deze omkering is een vrije stroom van Qi nodig en als die vrije stroom er is zal de vrouw weinig klachten ondervinden gedurende dit proces. Dan is er ruimte voor transformatieprocessen en kan ze meegaan in de veranderingen in haar leven. Dikwijls is er echter voorafgaand aan deze verandering al een stagnatie in de stroom van energie en kunnen er wel klachten optreden.
Lees verder
Goed om je te realiseren dat goed ouder worden grotendeels afhankelijk is van de harmonie van het leven van de vrouw. Dikwijls maken we zorgen over dat we ouder worden en hoe we uiteindelijk doodgaan. TCM gaat over de balans tussen yin en yang en de harmonie tussen het keizerlijk en het ministerieel vuur: Vuur en Water.
We zijn allemaal verschillend en daarom is het belangrijk om je eigen natuur te volgen en dat je leven te laten leiden. Ben je daarvan afgeweken, dan is het moeilijk om mee te bewegen in deze grote verandering. Dit wordt versterkt door de afname van het Jing, je originele Qi. Gedurende de overgang komt er misschien angst voor het loslaten (Nier). In plaats van ons te richten op vasthouden en nog meer te willen verzamelen is het goed om het meer te laten gaan en de weg naar binnen te zoeken.
40 is een belangrijke leeftijd, want vanaf hier kan de perimenopauze al beginnen. De afname begint dus al een hele tijd voor de eerste fysieke symptomen. We kunnen een vergelijking maken met de langste dag. Daarna worden de dagen al korter, maar de hitte en de warmte zijn sterker. (Hetzelfde zien we rondom de kortste dag, de echte kou is er vaak pas eind januari/ februari.) In deze fase zijn sommige dingen al minder, andere zijn nog steeds in volle bloei.
De start ligt bij de Nier, de afname van het Jing en yin en yang die meer uit elkaar gaan rond deze leeftijd. Moeten we dan yin toevoegen of juist het Vuur wat meer versterken? Het is dus niet alleen Nier yin, maar ook Nier yang waar een verandering in komt.
De organen verliezen hun wortel in de Nier. De beweging naar de volgende levensfase wordt gemaakt door de energie van de Lever.
Ook de omkering van de Bao mai kan alleen plaats vinden als de Lever vloeiend en zacht beweegt. De Lever gaat niet alleen over het fysieke aspect van je ogen, maar ook over visie. Hoe kijk je vooruit naar de komende nieuwe fase van je leven? Kijk je ernaar uit of wil je deze het liefst ontlopen?
De postmenopauze wordt in de visie van de TCM gezien als de herfst van het leven. De Ren Mai is leeg en de Chong Mai start zijn reis terug naar de Geest. In de herfst vinden we de oogst van het leven en hopelijk is de oogst overvloedig. De wijsheid die door de jaren heen verzameld is mag nu gul gedeeld worden. Daarbij horen kracht en spirituele wijsheid en de samenleving ontvangt deze geschenken met vreugde.
De vijf elementen en de typologieën in relatie tot de overgang
De theorie van de vijf elementen is naast de yin-yang filosofie de basis van de Traditionele Chinese Geneeskunde. De term elementen dekt eigenlijk niet helemaal de lading waar het om gaat. We spreken daarom beter van vijf bewegingen van energie, die zich de ene keer meer manifesteert als een dynamische uitgaande energie. We zien de bijvoorbeeld bij het Hout en het Vuur element en een andere keer wat meer naar binnen gericht is zoals bijvoorbeeld bij het Water element. Deze bewegingen van energie beïnvloeden elkaar, zorgen voor een evenwicht en zijn constant in beweging. Aan de vijf bewegingen zijn seizoenen, geuren, kleuren, smaken, zintuigen, weefsels, emoties en organen gekoppeld. We zien daarbij duidelijk de samenhang tussen de macrokosmos waarin we leven en de microkosmos van het menselijk leven.
Typologie vanuit de vijf elementen
Binnen de leer van de vijf elementen kunnen we vijf constitutionele types onderscheiden die alle vijf hun eigen karakteristieken hebben: fysiek, mentaal en emotioneel. Het is daarbij wel zo dat geen enkele typologie alles kan verklaren van één persoon, kijk dus naar wat opvalt en wat dominant is bij iemand. Door op die manier te kijken vanuit het model van de vijf elementen kun je enigszins verklaren en voorspellen welke issues met gezondheid en ziekte iemand tegenkomt nu en in de toekomst. Ook kun je op deze manier meer inzicht krijgen in het soort klachten en patronen die een vrouw kan krijgen in de periode van de overgang. Het helpt bij het beter afstemmen van de behandeling en de adviezen die je geeft aan de individuele cliënte.
Hout type
Een hout type in balans heeft een scherp oog voor zijn levenspad en de mogelijkheden die daarin voor ze besloten liggen. Heeft daarbij goede ideeën en neemt gemakkelijk initiatief, voelt zich comfortabel in een leidende positie. De andere kant is dat ze snel gefrustreerd raken wanneer ze tegen grenzen aanlopen en daarbij ongeduldig en intolerant kunnen reageren naar anderen.
Ze willen graag goed presteren en daarin ook gezien worden door hun omgeving. In periodes wanneer ze wat zwakker zijn vinden ze het lastig om contact te maken met hun levensdoelen en te voelen wat ze nu werkelijk willen. Zitten ze in de flow dan nemen ze anderen gemakkelijk mee in hun enthousiasme en drive.
Ze kunnen dan in korte tijd veel neerzetten en willen vervolgens graag weer verder naar het volgende initiatief of project, omdat ze snel verveeld raken wanneer er geen uitdaging is.
Lees meer
De organen die horen bij het Hout element zijn Lever en Galblaas. De lever is verantwoordelijk voor de vrije stroom van Qi en ondersteunt daarbij alle andere organen. De Galblaas gaat over moed en daadkracht.
Kort samengevat zoekt een Hout type richting en doel, waarbij uitdagingen en grenzen worden opgezocht. Ze presteren goed onder druk, houden van actie, beweging en avontuur en willen altijd de eerste, de beste zijn. Een aantal typische problemen die ze kunnen hebben is dat ze intolerant en ongeduldig zijn en last hebben van wisselende emoties. Gemakkelijk last van hoofdpijn, spierkrampen, peesproblemen en hoge bloeddruk. Klachten kunnen komen en gaan. Omdat ze graag wat opwinding hebben in hun leven zijn ze gevoelig voor het gebruik van afwisselend stimulantia en sedatie.
Overgangsklachten bij het Hout type
Kenmerkend voor de Hout types zijn de emotionele symptomen tijdens de periode van de overgang. Daarnaast last van migraine, heftige opvliegers, onrustige slaap, droge ogen, wazig zicht en behoefte aan koffie, alcohol en chocola. Vaak zijn er tijdens de vruchtbare levensfase PMS- klachten geweest, onregelmatige menstruaties, premenstruele migraine en pijnlijke borsten. Een Hout type is gevoelig voor een stagnatie van de Lever energie en deze is essentieel voor zowel een goed verloop van de menstruatiecyclus als een geleidelijke vloeiende overgang. De Lever is ook verantwoordelijk voor de vrije stroom van emoties en een stagnatie geeft dan ook vaak plotselinge emotionele uitbarstingen. Dit kan gedurende de periode van de overgang heel heftig uitpakken, waarbij ze niet terug kunnen komen op dingen die ze gezegd hebben. Soms worden ze daarbij agressief en is er veel behoefte om de omgeving te controleren.
Raad aan om vooral in beweging te komen en denk daarbij aan wandelen, zwemmen of een zachte vorm van yoga.
Vuur type
Een vuur type in balans kan goed relaties en vriendschappen aangaan, liefde en aandacht geven en ontvangen is dan in evenwicht. Kan zich daarbij op een positieve manier openen naar anderen. Wanneer er eerder ervaringen zijn geweest van afwijzing en verlaten zijn dan sluit men zich af en is het beeld dat men toont aan de buitenwereld niet hoe men zich werkelijk voelt. Hun eigen stemming beweegt soms van heel gelukkig naar diepongelukkig, waarbij ze het vrolijke tonen aan de buitenwereld. Ze zijn in staat om veel enthousiasme en energie met zich mee te brengen en voelen zich soms min of meer gedwongen anderen op te vrolijken.
Geluk is erg belangrijk voor Vuurtypes, waarbij ze geloven dat ze door een ander op te vrolijken ze dit zelf ook zullen zijn. Ze kunnen daarbij in een overdrive gaan, waarbij ze constant praten en lachen.
Lees meer
De organen die horen bij het Vuur element zijn Hart, Dunne Darm, Pericard en de Drievoudige Verwarmer. Het Hart herbergt de Shen en is de zetel van ons bewustzijn.
Kort samengevat vindt een Vuur type relaties tussen mensen erg belangrijk, ze hebben veel verlangens, houden van opwinding en intimiteit. Ze zijn intuïtief en empathisch, hebben de neiging om soms heel dramatisch te doen. Een aantal typische problemen die ze hebben is dat ze vaak geagiteerd zijn, nerveus, last hebben van slapeloosheid, hartkloppingen, angstig zijn en gevoelig zijn voor verslaving.
Overgangsklachten bij het Vuur type
Kenmerkend voor de Vuur types is de hitte, ze hebben een rood gezicht en roodheid en warmte in het borstgebied. Er is veel onrust, ze slapen slecht, dromen levendig en hebben last van opvliegers en nachtzweten. Ze kunnen hartkloppingen hebben en een verhoogde bloeddruk. Ook zijn er droogte symptomen, de huid en het haar zijn droog en ze hebben last van vaginale droogte. In de perimenopauze zijn de menstruaties vaak heftig, er is daarbij veel en felrood bloedverlies. Ze zijn snel geïrriteerd en voelen zich emotioneel erg labiel. Ze praten veel en hebben moeite met stiltes. Er kan ook een gemengd beeld zijn met kou onderin en veel Hitte in de Bovenste warmer. Mineralen zijn belangrijk om de Shen meer te aarden en zeker bij het heftige zweten is het nodig deze aan te vullen. Een voetbad met magnesium voor het slapengaan is hierbij zinvol.
Aarde type
Een aarde type in balans kan gemakkelijk emotionele steun en aandacht geven en ontvangen. Ze verspreiden veel warmte en gezelligheid en zijn de spil van een gezelschap of van hun gezin. De relatie die men heeft met zijn of haar moeder speelt daarbij een grote rol, het is geen toeval dat we het over moeder aarde hebben. Wanneer er in de jeugd voldoende steun is geweest dan is het gemakkelijker om als volwassene op eigen benen te staan. Was deze steun er niet of was moeder te dominant aanwezig dan is het moeilijk voor een Aarde type om later te voorzien in de eigen behoeftes. Ze gaan dit dan projecteren op hun eigen gezin of families of kiezen een beroep waarin ze kunnen zorgen. Soms gaan ze daardoor voorbij aan hun eigen behoeftes en overschrijden ze de grens van wat ze aankunnen. Sommigen doen een groot beroep op anderen door eindeloos over hun problemen en behoeftes te praten. Wanneer ze het gevoel hebben dat ze een situatie niet kunnen verbeteren voor een ander gaan ze piekeren en verliezen ze zich in details.
Lees meer
De organen die horen bij het aarde element zijn Milt en maag. Samen zorgen ze voor vertering en een goede verwerking van het voedsel en bouwen ze de dagelijkse energie op.
Kort samengevat wil een aardetype nodig zijn en betrokken. Voelt zich verantwoordelijk voor de kwaliteit van relaties, houdt van harmonie en wil graag de vrede bewaren. Zijn altijd aan het zorgen en het geven en hechten grote waarde aan veiligheid en trouw. Een aantal typische problemen die ze hebben is dat ze bemoeizuchtig kunnen zijn en over beschermend. Ze twijfelen snel aan zichzelf, komen gemakkelijk aan in gewicht, zijn gevoelig voor eetproblemen, het vasthouden van vocht en zwakke spieren.
Overgangsklachten bij het Aarde type
Kenmerkend voor de aarde types is dat ze tijdens de periode van de overgang gemakkelijk aankomen, vooral hun buik wordt dik. Daarbij hebben ze dikwijls veel behoefte aan zoetigheid en koolhydraten. Hun stofwisseling vertraagt en ook het denken vertraagt. Vaak last van een gevoel van watten in het hoofd, terugkerende en malende gedachten.
Ze zijn vermoeid en hebben hier vooral last van na de maaltijd. Ze hebben snel last van het zogenaamde lege nest syndroom, omdat zorgen voor hun gezin en anderen zo belangrijk voor ze is. Ze hebben tijdens de overgang meer last van vaginale afscheiding, doordat Damp opbouwt in het lichaam.
Beweging is belangrijk, dit kan lastig voor ze zijn, omdat ze vooral behoefte hebben om te liggen, zeker na het eten. Beperking van het eten van koolhydraten en deze vervangen door natuurlijk zoete voeding zoals wortel, zoete aardappel en pompoen is een goed advies. Het kan zinvol zijn om op een milde manier intermittent fasting toe te passen.
Metaal type
Een metaal type in balans kan een sterke binding aangaan met mensen die belangrijk voor ze zijn. Ze waarderen de diepte en kwaliteit van deze relaties. Ze kunnen hoge idealen hebben en daar veel waarde aan hechten. Ze voelen dat ze kunnen groeien en zichzelf hierdoor ontwikkelen en dan loslaten en de ervaring meenemen in hun leven. Ze zijn vaak erg sensitief en daardoor kwetsbaar. Dit betekent dat ze soms door eerdere ervaringen een schild om zich heen trekken en voor anderen rechtlijnig, hard en ontoegankelijk overkomen. Het is dan moeilijk om hoogte van ze te krijgen en te weten wat in ze omgaat. Ze kunnen erg kritisch en scherp reageren en daarbij de kwaliteit van metaal inzetten. Vaak hebben ze een sterk analyserend vermogen en ook hierbij zien we het spiegelende effect van metaal terugkomen. Ze houden van schoonheid en gedijen het best binnen duidelijke structuren.
Lees meer
De organen die horen bij het Metaal element zijn Long en Dikke Darm. Long controleert de adem en de Wei Qi en wordt ook wel het delicate orgaan genoemd. Dikke Darm zorgt voor het afvoeren van afvalstoffen en zorgt dat we niet blijven hangen in het verleden.
Kort samengevat hechten metaal types aan structuur en discipline, leven volgens duidelijke principes en volgen hun verstand. Ze houden van schoonheid en verfijning en hebben een energie die goed past bij de menopauze. Een aantal typische problemen die ze hebben is dat ze formeel, strikt, afstandelijk en zelfs onverschillig over kunnen komen. Ze zijn soms zelf ingenomen, overgevoelig voor kritiek en gemakkelijk teleurgesteld in anderen.
Overgangsklachten bij het Metaal type
Kenmerkend voor de Metaal types zijn de droogte symptomen, immers droogte is de klimaat factor die hoort bij het Metaal element.
Droogte van huid, haar en de vagina, evenals een droge keel, vooral in de nacht. Door de droogte hebben ze ook sneller last van constipatie. Ze zijn snel verkouden, hebben last van spanning in de schouders en bovenrug en pijn en vermoeidheid in de onderrug. Loslaten hoort ook bij Metaal en kan gevoelens van weemoed, verlies en verdriet met zich meebrengen, omdat er nu definitief een levensfase wordt afgesloten. In deze periode kunnen ze diep onderzoeken wat ze nog mee willen nemen naar de volgende levensperiode en afscheid nemen van relaties. Ze zijn daarin vaak heel kritisch en hebben dan moeite om relaties vast te houden.
Omdat Metaal hoort bij de herfst en de menopauze staat voor de herfst van het leven zijn dit vrouwen die goed gedijen in deze levensfase. Ze blijven mooi, zijn vaak sierlijk en tenger gebouwd.
Water type
Een water type in balans is standvastig, wilskrachtig en heeft voldoende energie en vitaliteit om gestelde doelen te bereiken. Soms gaan ze daarbij over hun eigen grenzen en bestaat het risico dat ze zichzelf daarbij uitputten. Veiligheid is belangrijk voor ze, wanneer een kind onvoldoende steun krijgt hierbij kan het leiden tot onzekerheid en faalangst. Bezig zijn met wat allemaal kan gebeuren kan leiden tot angststoornissen en paniekaanvallen.
Het kan ook de andere kant opslaan, door het niet goed inschatten van gevaar en risico’s zijn sommige water types echte waaghalzen. Ook dit is een teken van een onbalans in het Water element. In relaties spelen vertrouwen en wantrouwen een grote rol, ook dit kan twee kanten op gaan.
Sommige water types geven heel moeilijk hun vertrouwen aan een ander. Het tegenovergestelde, te goed van vertrouwen zijn is ook mogelijk.
Lees meer
De organen Nieren en Blaas horen bij het water element, de Nier is de basis van yin en yang. Bij een Nier yang deficiëntie is men lusteloos, kouwelijk en zwak, bij een deficiëntie van Nier yin is er onrust en hyperactiviteit.
Kort samengevat zoekt een water type kennis en diep begrip van zaken, ze kijken onder de oppervlakte van het water. Soms blijven ze dan zelf verborgen en ongrijpbaar zoals het water. Het zijn de filosofen, kritische denkers en ze houden van een kalm en traag ritme.
Een aantal typische problemen die ze kunnen hebben is dat ze zichzelf isoleren en emotioneel ontoegankelijk zijn. Ze hebben het snel koud, soms ook problemen met hun tanden en tandvlees, de rug is vaak een zwakke plek.
Overgangsklachten bij het Watertype
Kenmerkend voor watertypes zijn de koude gevoelens. Ook nadat ze een opvlieger hebben gehad hoor je terug dat ze het daarna heel koud krijgen en koud zweet hebben. Doordat er een Nier-yang leegte is, volgt daaruit vaak een Milt-yang leegte en ontstaat er oedeem. Het kan ook zo zijn dat er eerst een Milt- yang leegte was en vandaaruit ook het yang van de Nier verzwakte. Belangrijke symptomen zijn het vasthouden van vocht, eventueel aankomen in gewicht, libido dat verdwijnt of op een heel laag pitje staat. Ze hebben vaak behoefte aan zout en proteïne, hebben een slechte concentratie en een verminderd kortetermijngeheugen. Ze komen soms moeilijk in beweging, hebben last van zwaartegevoelens vooral in de benen. De onderrug geeft vaak pijnklachten en is ook in deze periode hun zwakke plek.menstruatiepatroon gaat veranderen: soms laat, soms vroeg. Daarbij is er veel vaginaal vochtverlies en is het bloed bleek en waterig.
